R.Gagne’nin Öğrenme Kuramı



Gagné’nin fen öğretimine en önemli katkısı, bir konunun öğrenilmesi için ders
amaçlarının öğrencilerde meydana gelecek davranış değişiklikleri cinsinden
yazılmasını savunmasıdır. O’na göre öğretim basitten karmaşığa doğru aşamalı bir
sırada yapılmalıdır. Burada önemli olan öğretim sonunda ulaşılması gereken
hedefi belirlemek ve öğretim etkinliklerini ona göre düzenlemektir. Bu görüşe
göre en sonunda ulaşılması istenen amacı en başa ve ona ulaşmak için diğer alt
amaçları hiyerarşik bir şekilde basitten karmaşığa doğru sıralamak en önemli
noktadır.



Gagné’ye göre öğrenme birbiriyle ilişkili sekiz kategoriden oluşan bir süreçtir.
Bu süreçte en basit öğrenme olan işaretle öğrenme hiyerarşinin en başında, en
karmaşık öğrenme çeşidi olan problem çözme ise hiyerarşinin en sonunda yer alır.
Bu sekiz kategori şunlardır: 1. İşaretle öğrenme (signal learning), 2.
Uyarım–tepki ile öğrenme (stimulus–response learning), 3. Zincirleme öğrenme (chaining),
4. Sözel öğrenme (verbal learning), 5. Ayırt ederek öğrenme (discrimination
learning), 6. Kavram öğrenme (concept learning), 7. Kural (ilke) öğrenme (rule
learning), 8. Problem çözme (problem solving)



Gagné’ye göre okul öğrenmelerinde en çok kullanılan öğrenme türleri ayırt ederek
öğrenme, kavram öğrenme, kural öğrenme ve problem çözmedir. Eğitimin en önemli
amacı ise öğrencilerde problem çözme davranışlarını geliştirmektir (Erden &
Akman, 2001). O’na göre öğretmenler ders içi etkinliklerini planlarken önce konu
ile ilgili temel amacı belirlemeli, konuyu alt amaçlara ayırmalı ve öğrencilerin
bu sekizli hiyerarşideki yerini belirleyerek öğretimi buna göre planlamalıdır.
Gagné’nin öğrenme kuramında da öğrencilerin öğrenme etkinliklerine aktif
katılımları ve öğrenmede sorumluluk almaları gerektiği vurgulanmaktadır.



Gagné'ye göre öğrenme, gözlenen davranışlardan dolayı olarak anlaşılır. Öğrenme
insanın içinde(beyninde) yer alır. Bu nedenle, öğrenme sürecinde ne olup
bittiğini anlamak etkili bir öğretim düzeni kurmak için gereklidir.

Gagné'ye göre öğrenme yalnız dış etkilerle değil, iç faktörlerin de etkisiyle
oluşur. Her iki grup faktöründe etkileşimi öğrenme için gereklidir. Öğrenme
sürecinde etkisi olan iç faktörlerin belli başlıları öğrenenin daha önce
öğrenmiş olduğu bilgiler, zihinsel beceriler ve bilişsel stratejilerdir. Gagné
bunlara kişinin duyuşsal özelliklerini de eklemiştir. Bunlar ilgi, tutum ve
değerlerimizle ilgili olan duyuşlarımızdır.



Gagné öğrenmede iç faktörlerin rolünü ortaya koyması yanında öğretmenler için
yararlı olabilecek yeni görüş ve ilkelerde geliştirmiştir



Bunları şöyle sıralayabiliriz:



1. Gagné'ye göre birbirinden farklı öğrenme ürünleri vardır. Bir kelimenin
öğretimi, bir problem çözme konusundan farklı önlemler almayı gerektirir.
Öğretme sürecinde, hangi tür öğrenme ürünlerinin kazandırılacağının önceden
bilinmesi öğretim işinin planlamasını kolaylaştırır.



2. Öğrenme birikimli bir süreçtir. Yeni öğrenmeler daha önce öğrenilmiş bilgi ve
beceriler üzerinde inşa edilir. Zihinsel beceriler, basitten karmaşığa doğru bir
hiyerarşi içinde oluşurlar. Öğrenmenin hiyerarşik bir düzen içinde oluşması ön
koşul kavramını ortaya çıkarmaktadır. Öğrenme hiyerarşileri ve bunlar arasıdaki
ilişiler yeni öğrenmelerin hangi davranışlara dayalı olarak
kazandırılabileceğini gösterir. Bu suretle öğretmene önkoşul davranışlarını
tanımaya yardımcı olur. Örneğin, öğretmen bir ilkenin öğretimi ile
ilgileniyorsa, öğrencilerin söz konusu ilke ile ilgili kavramları bilip
bilmediklerini kontrol etmek zorundadır.



3. Gagné'nin getirdiği öğretme yaklaşımı farklı kuramların bir arada uygulanması
fırsatını vermektedir. Çeşitli öğrenme ürünlerinin varlığı bu ürünleri elde
etmek için uygun öğrenme kuram ve ilkelerini bir arada kullanma fırsatı
vermektedir.



4. Gagné'nin, getirdiği yaklaşım öğrenme sürecinin en sonunda ulaşılacak
hedeflerden başlayarak geriye doğru gitmek suretiyle öğretimin planlanmasını
sağlamaktadır. Fizik dersinde Archimedes kanunu ile kazandırılmak istenilenin ne
olduğu iyice saptandıktan sonra geriye doğru gidilerek her adımda hangi kavramın
ve temel fikirlerin sırayla kazandırılacağı saptanabilir. Böyle aşamalı bir
yaklaşım mantıklı ve ekonomiktir. Öğrencilerin ilgili konuda nerede oldukları
bilindikten sonra, öğretmen konuya nereden başlayabileceğini ve hangi öğrenme
yaşantılarının kazandırılması gerektiğini kolayca planlayabilir.



5. Gagné'nin öğrenme konusunda ortaya oyduğu en önemli fikir, örenmenin
öğretmenin yaptıklarından çok öğrencilerin kendi yaptıkları ile oluştuğudur. Bu
nedenle öğrenmede öğrencinin aktif katılımı ve katkısı gerekir. Aktif katılım
öğrencinin daha önceki öğrenmelerinin sağlamlığına ve onları kullanabilmesine
bağlıdır.



Öğrenme Ürünleri



Gagné öğrenme ürünlerini beş grupta toplamaktadır. Bunlar:





i. Entelektüel Beceriler(Zihinsel)

ii. Sözel bilgiler

iii. Tutumlar

iv. Psiko-motor Beceriler

v. Bilişsel Stratejiler

 

Henüz yorum eklenmemiş..772