10 Sınıf Elektrik Ünitesi Birinci Kısım Çalışma Soruları (sözel,kolay)
Uzaktan Öğretim için hazırlanmış elektrik ünitesinin birinci/ikinci kısmına ait sorulardır
Akım, Direnç ve Amper
Ohm kanununun eşitlik formunun basit bir devre ile nasıl alakalı olduğunu görün. Voltaj ve direnci ayarlayın ve Ohm kanununa göre akımdaki değişimi görün.Eşitlikteki sembollerin ölçüsü, devre diyagramıyla eşleşmektedir.
V=IR değişkenleri değiştirerek gözlem yapınız.
Işık olayları incelenirken ışığın tanecik modeli bu olayları açıklamakta yetersiz kalmaktadır. Bu nedenle ışık ile ilgili dalga modeli ortaya çıkmıştır.
Işığın dalga modelini açıklarken çeşitli dalga olaylarından faydalanırız. Bunlar yay dalgaları ve su dalgalarıdır.
Maddesel esnek ortamlarda ilerleyen dalgalara mekanik dalga denir. Yay, su ve ses dalgaları mekanik dalgalardır.
Yüklü taneciklerin ivmeli hareketiyle oluşan dalgalara elektromagnetik dalgalar denir. Işık elektromagnetik dalgadır.
Dalgalar, oluşturulma biçimlerine ve taşıdıkları enerjilere göre sınıflandırabiliriz.
DALGALAR
- TAŞIDIKLARI ENERJİYE GÖRE
- OLUŞTURULMA BİÇİMİNE GÖRE
Işık olaylarını açıklamak için su dalgalarından faydalanıyoruz.
Su dalgaları enine dalgalardır.
Su dalgalarını incelerken dalga leğeni kullanırız.
Periyot nedir?
Ne işe yarar?
Periyot, artarda gelen iki tepe ya da çukurun geçmesi için gereken süreye periyot denir. Yani tam bir dalganın oluşabilmesi için gereken süre miktarıdır.
Sıvılar hareketlerinden ve ağırlıklarından dolayı bulunduğu kaba basınç uygularlar. Sıvıların bulunduğu kabın şeklini aldıklarına göre, uyguladıkları basınçta kabın tamamına olacaktır haliyle. Sıvıların katılardan temel farklı aslında akışkan olmalıdır.
Bir sıvının içinde bulunduğu kabın tabanına uyguladığı sıvı basıncı 1 cm2 lik tabana sahip sıvı yüksekliğinin ağırlığına eşittir.
########
Sıvı basıncı
Birim yüzeye uygulanan dik kuvvete basınç denir. Kuvvet ile uygulanan yüzey arasındaki açı 90 derece olması gerekir.
Basınç birimi olarak pascal veya bari kullanılır. Genel olarak pascal kullanırız. Pa ile gösteririz. Basıncı ile P ile gösteririz.
N/m2 = pascal, Dyn/cm2 = Bari
N: Newton, kuvvet birimi. m2:metrekare, yüzey alanı (SI birim sisteminde). Birimin bulunuşu; P = F/S, ise basınc birimi N/m2 olarak bulunur.
BASINÇ KUVVETİ
Birim yüzeye dik etki eden kuvvetlerin bileşkesidir. Kısacası yüzeyin tamamına dik etki eden kuvvettir.
Basınç kuvveti birimi olarak N, dyn, gf, kgf kullanılır.
1N = 105 dyn
1 kgf = 10 N
1 gf = 103 dyn
Yukarıda görülen katı cismin üzerinde durduğu yüzey alanı S, yüzeye uyguladığı kuvvet ise G dır.
Basınç birim yüzeye etki eden kuvvet olduğuna göre, katı cismin basıncı;
Denge şartlarında olay basittir. Bu sayfadaki denge şartlarımız genel olarak çıkan/çıkabilen/sorulabilen soruların şemaları. Özellikle küre ve tepki kuvveti olan sorularda amacımız şekli karışıklıktan kurtarıp temize çekmektir. Temiz olayımız aslında lami teoremini uygulayabilmektir. En basit şekillerden başlayarak denge şartlarını ve yeri geldikçe lami teoremini uygulayacağım aşağıda.
Denge şartında zıt yönlü kuvvetlerin büyüklükleri eşittir. Örneğin aşağı yönlü kuvvetlerin toplamı ile yukarı yönlü kuvvetlerin toplamına eşit olacaktır.
1- İp ve Küre
Aşağı yönlü ağırlığımız var yukarıda sadece T ip gerilmesi var. Denge şartı;
G = Tip
Kapalı Kap İçerisindeki Gazların Basıncı
Kapalı bir kap içerisindeki gazın sıcaklığını arttırdığımızda basıncı artacaktır. Düdüklü tencereden çıkan havanın basıncını düşünün. Sıcaklığı artıkça basıncında artığını gözlemleriz.
Yani kapalı kap içerisindeki gazın basıncı sıcaklıkla doğru orantılıdır.
GAZLARIN BASINCI
Açık hava basıncının ölçülmesi
(Toriçelli deneyi)
Torricelli, İtalyan fizikçi ve matematikçidir. Bir çok alanda bilime katkısı olmakta beraber, en bilinirliği barometre yapımıdır. Yani habire bize söylendiği Torricelli deneyidir. Aslında burada yaptığı civalı barometredir. Civayı kullanmasının sebebi özkütlesinin(yoğunluğu:13,534 g/cm³ = 13,6) çok fazla olması.
BİRBİRİNE KARIŞMAYAN SIVILARDA BASINÇ
Sıvılar üzerine uygulanacak herhangi bir kuvvet yardımıyla sıkıştırılabilirler. Ancak sıkışma oranı çok az olduğundan sıkışma miktarı ihmal edilir. Hesaplarımıza dahil etmeyeceğiz yani. Bundan dolayıda sıvılar üzerlerine uygulanan basıncı aynen iletir presibinde olacağız.
Buna göre K noktasındaki sıvı basıncı PK = h1d1g dır.
Bu aynı zamanda l. sıvının ll. sıvı üzerine uyguladığı sıvı basıncıdır ve ll.sıvı tarafından her yöne iletilir. O zaman L noktasındaki sıvı basıncı