Hareketi tanımlamıştık, burda konum kavramına da yer vemiştik. Doğrusal Hareket YGS/LYS sıanvında çıkacak olup konun derinlemesine bilgileri 11 ve 12 sınıfda olacaktır.
Yine belli bazı kavramları biliyor olmalıyız!
Yörünge:
Bir cismin hareketi sırasında izledi¤i yolun şekline yörünge denir. Hareket çeşitlerini yörüngelerine göre adlandırabiliriz.
Doğrusal hareket, düzgün dairesel hareket gibi.
Yer değiştirme:
Çizlen en küçük doğru parçasıdır. Son konum vektörü ile ilk konum vekttörü arasındaki uzaklıktır.
Bir cismin ilk konumu ile son konumu arasındaki uzaklıktır. Vektörel bir büyüklüktür. Bir cisim A noktasından B noktasına gitmiş ise ;
Yer değiştirme:
ΔX= Xson – Xilk
şeklinde tanımlanır.
Yerdeğiştirme;
- Vektörel bir büyüklüktür.
- Birimi m (metre)'dir.
- ΔX ile gösterilir.
- Pozitif (+) ya da negatif (-) olabilir. (zira kendisi vektörel bir büyüklüktür).
Alınan Yol:
Bir cismin ya da hareketlinin hareketi süresince (herhangi bir zaman diliminde) izlediği yörüngenin -tüm- uzunluğudur. Sınıfta S çicerek yürüdük diyelim. Bu S 'nin tüm uzunluğu alınan yolu verecektir.
Alınan Yol;
-Skaler bir büyüklüktür.
-Birimi m (metre)'dir.
-X ile gösterilir.
-Yerdeğiştirmeden tamamen farklıdır, karıştırılmamalıdır.
Sürat:
Kısaca, birim zamanda alınana yola denir.
Sürat = Alınan Yol / Geçen Süre = x/t
Sürat;
-SI birim sisteminde yolun birimi metre(m),zamanın birimi saniye (s) olduğuna göre formülde birimleri yerine koyarsak süratın birimini buluruz. Yani;
Sürat = metre/saniye olduğundan süratın birimi m/s olur.
-Skaler bir büyüklüktür.
Hız:
Bir hareketlinin / bir cismin birim zamandaki yer değiştirmesine hız diyoruz.
Hız;
-Yer değiştirme vektörel bir büyüklük olduğudan dolayı hız da vektörel bir büyüklüktür.
→
- V ile gösterilir.
→
V = Yerdeğiştirme / Zaman (geçen süre) = ΔX / t
-SI'da yerdeğiştirmenin birimi metre, zamanın birimi saniye olduğundan doalyı formüle birimleri yerleştirirsek karşımıza hızın birimi çıkar.
Ortalama Hız:
Toplam yerdeğiştirmenin toplam süreye oranına ortalama hız denir.
Vort = Toplam yerdeğiştirme / Toplam Süre = [Son Konum - İlk Konum] / Zaman Aralığı
Ortalama Sürat:
Alınan toplam yolun geçen süreye oranına ortalama sürat denir.
Ortalama sürat = Toplam Yol / Toplam Süre = Xtoplam / t toplam
Ortalama sürat ya da ortalama hız hesaplanırken varsa bekleme süreleri de hesabımıza dahil edeceğiz.
Yörüngemiz doğrusal ise yani dümdüz sapmadan yol alıyorsak harketlinin aldığı yol ile yerdeğiştirmesi aynı olacağından dolayı ortalama sürat ve ortalama hız değerlide aynı olur.
Anlık Hız:
Herhangi bir hareketlinin bir andaki ya da herangi bir anında gözlenen hızına anlık hız / ani hız denir.
Bu hız çok hızlı bir şekilde değiştiği için bunu gözlemlemek oldukça zordur.
biraz daha komu anlatılsaydı yani tüm neticesine kadar inseydi iyi olurdu .